Trong 5 năm qua, Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA) đã góp phần quan trọng vào quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam. Theo ông Alain Cany – Cố vấn cấp cao Tập đoàn Jardine Matheson, nguyên Chủ tịch EuroCham Việt Nam – EVFTA đã tạo nhiều chuyển biến tích cực, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại.
EU – Thị trường xuất khẩu trọng điểm của Việt Nam
Năm 2024, xuất khẩu Việt Nam sang EU đạt 51,7 tỷ USD, tăng 18,5% so với năm trước. EU hiện là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam, sau Trung Quốc, Mỹ và Hàn Quốc. Trong 2 tháng đầu năm 2025, EU vươn lên thành thị trường xuất khẩu lớn thứ hai, chỉ sau Mỹ, với kim ngạch đạt 8,8 tỷ USD, tăng 13,3%.
EVFTA giúp Việt Nam mở rộng thị trường, giảm phụ thuộc vào các đối tác truyền thống và gia tăng hàm lượng giá trị trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Giao thương với EU cũng ít bị ảnh hưởng bởi căng thẳng thương mại toàn cầu do chính sách EU tương đối ổn định.
Việt Nam trong mắt nhà đầu tư: thời cơ chín muồi
Theo ông Cany, Việt Nam đang có “sự hội tụ hoàn hảo” của các yếu tố chính trị và kinh tế. Nhiều lãnh đạo doanh nghiệp EU thể hiện sự quan tâm rõ rệt hơn so với 5 năm trước. Tuy nhiên, vốn FDI vào Việt Nam vẫn chủ yếu đến từ châu Á (Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc) – những quốc gia đang đối mặt với hạn chế về đất đai, chi phí và dân số già.
Với nhà đầu tư EU và Mỹ, môi trường pháp lý ổn định, minh bạch và tương đồng với quốc gia sở tại là điều kiện tiên quyết.
Dù thương mại tăng trưởng mạnh, đầu tư từ EU vào Việt Nam vẫn còn khiêm tốn. Ông Cany cho biết, cá nhân ông vẫn chưa hài lòng với mức đầu tư hiện tại và kêu gọi hai bên thúc đẩy mạnh mẽ hơn dòng vốn FDI từ châu Âu.
Làm gì để EVFTA phát huy hiệu quả hơn?
Để tận dụng tối đa EVFTA, Việt Nam cần thực hiện đầy đủ cam kết – đặc biệt về tự do hóa đầu tư, cải thiện tiếp cận thị trường, tháo gỡ rào cản pháp lý và tạo điều kiện cho doanh nghiệp EU tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Trong bối cảnh dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu, việc bảo vệ và củng cố các FTA như EVFTA càng trở nên cấp thiết.
Rào cản khiến doanh nghiệp EU e dè
Một số thách thức lớn vẫn tồn tại: thủ tục hành chính phức tạp, khó khăn trong cấp giấy phép lao động cho người nước ngoài, yêu cầu giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS) cho mỹ phẩm EU – trong khi hàng hóa từ CPTPP và ASEAN được miễn.
Ngoài ra, nhà đầu tư EU cần được đối xử công bằng so với các đối tác khác. Việc Mỹ có thể tăng thuế với hàng xuất khẩu Việt Nam cũng khiến một số doanh nghiệp cân nhắc lại chiến lược đầu tư.
EVIPA – Mảnh ghép quan trọng còn thiếu
EVIPA – Hiệp định Bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và EU – đã được phê chuẩn phần lớn, nhưng còn 9 quốc gia EU chưa hoàn tất do lý do chính trị nội bộ. Khi có hiệu lực đầy đủ, EVIPA sẽ bảo vệ mạnh mẽ quyền lợi của nhà đầu tư EU, đảm bảo nguyên tắc đối xử công bằng, và thúc đẩy cả lượng và chất đầu tư vào Việt Nam. Ông Cany kêu gọi các quốc gia còn lại sớm hoàn tất thủ tục phê chuẩn.
Nguồn: Báo điện tử Đầu tưVisits: 12