Thương mại giữa Việt Nam và Mỹ đang phát triển mạnh mẽ trong 10 năm vừa qua. Cụ thể, kim ngạch hai chiều đã tăng gấp 4 lần, từ hơn 29 tỉ USD vào năm 2013 lên gần 111 tỉ USD vào năm 2023. Dù có những giai đoạn xuất nhập khẩu gặp khó khăn, Việt Nam vẫn luôn giữ được xuất siêu sang thị trường Mỹ.
Một trong những yếu tố giúp Việt Nam xuất siêu sang Mỹ là sự bổ sung lẫn nhau giữa hai nền kinh tế. Mỹ mạnh về vốn và công nghệ, trong khi Việt Nam có lợi thế về sản xuất. Các mặt hàng như dệt may, da giày, nông lâm thủy sản, điện thoại, vi tính, và nội thất là những sản phẩm mà Mỹ không chú trọng sản xuất, thay vào đó họ nhập khẩu từ Việt Nam và các nước khác.
Tuy nhiên, một vấn đề đáng lo ngại là phần lớn các mặt hàng nông sản và thủy sản của Việt Nam xuất sang Mỹ hiện nay vẫn chỉ ở dạng nguyên liệu thô, chưa qua chế biến sâu. Hàng hóa được đóng gói trong các bao lớn, không có nhãn mác, sau đó được các doanh nghiệp Mỹ nhập khẩu về để chế biến và dán nhãn của họ. Điều này làm cho giá trị gia tăng mà Việt Nam nhận được rất thấp. Nếu không có chiến lược thay đổi, Việt Nam có nguy cơ rơi vào “bẫy đi bán hàng hộ”, chỉ đóng vai trò cung cấp nguyên liệu thô mà không tận dụng được giá trị gia tăng từ chuỗi cung ứng.
Bên cạnh đó, trong những năm gần đây, Mỹ cũng tăng cường nhập khẩu các sản phẩm như pin mặt trời, thép và linh kiện điện tử từ Việt Nam. Điều này giúp gia tăng sự đa dạng trong các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ. Tuy nhiên, những mặt hàng này lại tiềm ẩn nguy cơ bị áp thuế phạt, do Mỹ vẫn chưa công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường. Điều này có nghĩa là bất kỳ lúc nào, Mỹ cũng có thể mở cuộc điều tra về các sản phẩm nhập khẩu từ Việt Nam.
PGS-TS. Nguyễn Thường Lạng, Viện Thương mại và kinh tế quốc tế (Trường Đại học Kinh tế quốc dân), đã chỉ ra ba điểm mà doanh nghiệp Việt Nam cần lưu ý. Thứ nhất, Việt Nam cần thiết lập các cơ chế phòng ngừa và cảnh báo sớm về các rủi ro thương mại. Thứ hai, do xuất khẩu của Việt Nam vẫn phụ thuộc lớn vào nguyên liệu từ Trung Quốc, trong khi Trung Quốc đang bị Mỹ áp thuế nặng, việc này cũng là một rủi ro mà Việt Nam cần tính toán kỹ lưỡng. Thứ ba, Việt Nam nên xem xét đầu tư trực tiếp vào thị trường Mỹ.
Ông Lạng đã gợi ý rằng các nhà đầu tư Việt Nam có thể tìm kiếm cơ hội đầu tư tại Mỹ, sản xuất và bán hàng ngay tại thị trường này hoặc xuất khẩu đi các nước khác. Mỹ có chính sách thu hút đầu tư rất hấp dẫn, đây là một cơ hội lớn để doanh nghiệp Việt Nam mở rộng quy mô và tiếp cận thị trường quốc tế.
“Tại sao chúng ta không nghĩ đến việc nuôi cá, trồng cây ngay trên đất Mỹ?”, ông Lạng đặt câu hỏi, khuyến khích doanh nghiệp Việt mạnh dạn nắm bắt cơ hội đầu tư vào một thị trường đầy tiềm năng như Mỹ. Việc đầu tư vào Mỹ không chỉ giúp giảm rủi ro thương mại mà còn mở ra cơ hội tăng trưởng bền vững cho doanh nghiệp Việt Nam trong tương lai.
Nguồn: Báo điện tử Thanh niênVisits: 9